Programın kurucusu 42 yaşında 1 çocuklu boşanmış, şu an bir ilişkide olan bir hanım. Akciğer yüksek Tansiyonu teşhisi ona 7 yıl önce konulmuş. Doktorlar ona 2 yıl yaşarsın demişler. Kuvvetten düşüren bir durummuş bu. Birkaç sene sonra evliliği bitmiş. Sonra çocuğu olmuş yine de. Yalnız hissetmiş kendini. O zaman hastalarla mentörlük yapıyormuş. Politik olarak aktifmiş Israil’de. Her hasta aynı değildir. Koçluk çalışmış CTI ile ve ICF akreditasyonu (geçerliliği) gibi eğitimler almaya başlamış.
“Duygular çok yer tutar kriz zamanları. Hikâye çok zengindir.”
NLP ile başlamış sonra uygulamacı ve usta olmuş. NLP ile tedavi yapmaya başlamış travma ile ilgili konularda. Sonunda tıbbi koçluk başlamış. İsrail’de çok çalışmış. Bize de öğret demişler, o da öğretmenliğine başlamış.
Nedir? Geleneksel değildir. Koçluktan değişiktir.
Sağlık koçluğu farklıdır. Onu yaşam koçluğu ve yönetici koçluğu ile kıyaslayalım. Koçluğun genel tanımına göre müşterimiz tamdır, kendi kaynaklarına erişebilir.
Standart koçlukta bir müşteriniz olduğunda, yeni müşteri size gelince onun bir vizyonu vardır, ileride gitmek istedikleri seyahatin vizyonudur bu. Sağlığı da buna katarak hesaplanabilir mil taşları yaratırlar. Müşteriler farklı bir hikaye ile gelmişlerdir oysa sağlık koçluğunda ise hikaye onları seçmiştir. Bu onların devam etmek istedikleri bir şey değildir. Ne istediklerini sormak çok zordur, hasta olmak, ölmek, acı çekmek istemiyorum derler. Biz konuyu çerçevelemek ve yeniden netleştirmek için çok zorluk yaşarız. Kısaca “Bunu istemiyorum” derler. Normal koçlukta neyi istediklerini toparlamak 3 seanstan fazla sürer. “Yolculuk beni seçti”. Bu duygularla çok ilgilidir. Çok fazla duygu, endişe, umutsuzluk yaratır bir hastalık. Hepsi tetiklenir ve çünkü çok fazla duygu vardır. Denge yaratmak isteriz yeniden. Çok stres vardır. Hayat veya yönetici, iş koçu şöyle der: “Müşterim olarak sen henüz bana gelmeye hazır değilsin” der. Oysa medikal koç, bu çok yüksek duygusallık ve yoğunlukla çalışmaya başlayabilir, denge sağlayabilir. “Bir bardak su iç ve başlayalım” der.
Bir müşteri varken bununla “daha iyi başa çıkabilmek” için gelirler.
Stres seviyesi farklıdır. Çok stres yaratır. Hepsi yaşamak isteyecektir. Stresi dengeleyebilmek önemlidir. Bununla başlarız.
2 şey önemlidir. Yaşam, yönetici koçluğunda travma yoktur. Tıbbi koçlukta bir kriz vardır, bu travmatik olabilir. Travmanın izi olabilir ve stres bozukluğu reaksiyonları olabilir. Veya önceki yaşam konuları halen stres yaratıyor olabilir. Tıbbi koçluk bununla da ilgilenebilir.
Eksiklik, kayıp vardır, “hasta olunca sağlığımı kaybediyorum” der. Sosyal statü ve bedende kayıplar vardır. Bu yetenek olsun hayatın kaybı olsun bu gibi konularda, bununla da ilgili bilgiye sahip olmalısınız ki bu farkı vardır tıbbi koçluğun.
Yeni bir niştir. Tıbbi koçluk yenidir. Yaşam koçluğu sağlıklı ve iyi olma hali yaşam tarzı, yeni hayat tarzı, spor yapmak ve kilo kaybıyla ilgilenirken, tıbbi koçluk iyi olma hali ile ilgilidir. Kişi, sağlık ve iyilik (sıhhat) yaratmakta aktif bir rol oynayıp hastalığı önleyebilecek şeyleri: ilaç almak, hayat stilini değiştirmek gibi konularda yardımcı olabilir. Yaşam koçlukta da kronik hastalık veya yüksek kan basıncından bahsedebilir müşteriniz.
Uyum: Konuşup müşteriye tıbbi yönergelere nasıl uyacağını anlatabiliriz. Bu çok özeldir. Bunu teşhis almış müşteriler ile yaparız. Doktorlardan oluşan tıbbi bir takım vardır, biz bunun neresindeyiz? (Gelen soru üzerine: Size diyabetten de bahsedeceğim birazdan.)
Yaşam koçluğundan farkı da “uyum”dur. Tıbbi tedavi müşterinin hayatına nasıl uyuyor bakılır. Farkı koçluk soruları etrafında “değerli müşterim ilacını zamanında, düzgün şekilde alabilmen için senin için ne yapabiliriz?” diye sorarız. Uyum: bu terapi senin değerlerinle nasıl uyuşuyor? Odak noktası farklıdır. Bizim tıbbi koçluk olarak hastanın inanç sistemi ve değer sistemi nasıl onun davranışları üzerinde etkilidir onu araştırır. İlaçlarını alması neye, hangi değerlere bağlı ona bakarız.
Gelen soru üzerine: Müşterimin hangi tedaviyi kullanacağına ben karışmam, istediğini o seçer. Onun değerleri ve inanç sistemleriyle uygun olduğu sürece buna karışmam. Karar vermede onun kendini rahat hissetmesi değer ve inanç sistemi ile alakalıdır. Bu müşterimin işidir, ona karışmam nasıl iyileştiği konusuna. Benim bir gündemim yok bu konuda. Terapatik gündemden uzak, temiz kalmalıyız.
Danışmanlık: Tıbbi koçluk ile danışmanlık arasındaki farkı sorarlar bize. Danışmanlar koçluk öğrenmekteler bugünlerde. Araçları kursta öğretiliyor. Odak da önemlidir.
Danışmanlıkta şimdiye odaklanıp geçmişe bakılır. Bana geçmişte olanları anlat derim, “bu duyguları nasıl temizleyebilirim ve şimdi bunu nasıl değiştirebilirim” e bakılır.
Oysa Tıbbi koçlukta “şimdi ne oluyor ve ileride neler yapacağım” a bakılır.
Araçlar farklıdır. Tıbbi koçluk, tıbbi krize ve odaklanmaya yöneliktir. Şimdiki zamandadır, şimdiki zaman ve hedefe ileriye yönelik.
Kim tıbbi koçluğa iyi bir müşteri olabilir?
Herhangi bir hastalığa yakalanmış bir kişi olabilir. İhtiyacı olduğunu düşünen bir kişi olabilir. Medikal kriz AİDS, kanser, ASL, MND olabilir. Fakat o aynı zamanda daha az önemli bir sağlık problemi de olabilir. Akne olabilir, kan şekeri, ciltteki egzama olabilir. Onun deneyimi eğer ona yük olarak geliyorsa…
Biz bu koçluk yapmaya değer ya da değmez diye hastalığın seviyesine karar vermeyiz. Stres seviyesine göre bakmıyoruz.
Koçluğu almak isteyen kişiler aile üyeleri, eşler olabilir, hasta çocukların ebeveynleri olabilir. 16 yaş altında tıbbi koçluk yapmayız. İyi desteklenmiş ebeveynlerle çalışma yeterli oluyor. Yaşlı aile üyeleri olan Alzheimer’lı kişilerle çalışmaktayız. Yaşlanma ile ilgili hastalıklar olabilir.
Kazalar, yaralanmalar, terörist saldırıları, evde oluşmuş olan felaketler, travma, taciz ve tecavüz olabilir. Onlarla çalışmak için elinizde bir aracınız olmalı. Ben onları medikal koçluğun müşterisi olarak görmem. Eğer önceden böyle tecavüz nedeniyle istenmeyen bir hamilelik olmuşsa mesela bunlar bizim alanımız değil. Ama sizin önceden bilginiz ve tecrübeniz varsa çalışma yapabilirsiniz tabi ki. Bu araçlar da bu konularda daha fazla sizi ileriye götürebilir. Ben kişisel olarak çok fazla travma, tecavüz kurbanları, damgalanmaktan acı çeken savaş mağdurlarıyla kendim çalışıyorum.
Tıbbi koçluğun tanımı: Uzundur ama içinde hepsi var. Bir süreçtir. Bu bir kerelik bir şey değildir. Müşteriler duygusal ve zihinsel seviyelerde iyileşebilme yeteneklerini destekler. Tıbbi veya meydan okuma olarak gelişmelerine yarar.
Hiçbir şey tavsiye etmeyiz, hiçbir gıda, ilaç veya 2. bir kişiye doktora danışın demeyiz. Biz sadece bu tıbbi kriz karşısında bu alanda zihinsel ve duygusal rehabilitasyon’a bakarız.
Doktorlarla da tıbbi koçluk yaparız. Hayatlarını kolaylaştırırız böyle olunca. İsrail’de tıbbi koçluktan doktorlardan çok referans alırız. Bir topluluğa gittiğimizde hasta onlardan bizi duyar ve gelir. İsrail’de birkaç sağlık sektöründe de vardır. İsrail’de İntel’de çalışanlar hastalık, aile içinde kriz olduğunda 20 seans desteği alabiliyorlar.
Nasıl referans alabiliriz?
Ulusal sağlık sisteminde çalışmıyoruz İsrail’de, fonları yok. Çok az para ödemekteler. Tıbbi koçluk koçlar için özel bir işlemdir özel sektörlere ve meslek birliklerine ulaşıyoruz. Bize kimin para ödediği tavsiyeye göre değişir. Klinik bizi tavsiye edebilir, bazı seansları ödeyebilir. İndirim alabiliyorlar o klinikle çalışanlar. Bazen ilaç firmaları bazı seansları gönüllü olarak fonlarlar. Bazen bir anlaşma yaparak fikir olarak herkesin buna parasal olarak ulaşabilmesini isteriz. Yönetici koçluğu gibi değildir, ülkelere göre değişir. Her ülkede farklıdır. Yerel ekonomiye göre değişir.
Yöneticiler de koçları da çok stres yaşarlar aynen sağlık ile ilgilenen kişilerde olduğu gibi, bu grup da riski tıpkı stresle ilgili hastalıkları aynı miktarda kapıyorlarmış. O yüzden yönetici koçluğu yapanlar da bunu tıbbi koçluğu alıyorlar. Bu alt yapısı da oluyor. Bu koçlar da konunun derinliklerinden dolayı da tıbbi koçluk alıyorlar.
Bu kursu kimler alabilir? Koç ya da tıbbi profesyonel, doktor veya hemşire olmanız lazım. Eğer tıbbi psikolog olursanız o zaman da bu kursu alabilirsiniz.
Tıbbi koçluğun tanımını görmüş olduk. Daha genişletelim: Diğer koçluklarda karşılaşmayacağınız şeyler, travma ve kayıp mesela, yeteneklerin, bedenin veya hayatın kaybı, kriz yönetimi de gelir. Lojistik (hizmetlerin tedarik ve yönetimi) yönleri olan bir konudur sigortalar vs.
Yüksek seviyede duygularla ilgilenilir. İyi veya kötü duygular yoktur burada. Diğer koçluklarda vardır oysa. Tıbbi de hiçbir duygu iyi ya da kötü değildir, neyse odur. Mesela mutluluk İyi de kötü de değildir. Tıbbi koçlukta o dengeli bir duygu mu yoksa dengesiz bir duygu mu ona bakarız. Mutluluk “foria” olursa “foric” kişi realiteden kopmuştur. Kızgınlık iyi ya da kötü bir duygu değildir dengeli ise bu adalet veya ahlak hakkında öğrenmek hakkındadır. Öfke ve intikam almaya geldiğinde bunu dengesizleştirdiğinden dolayı sorundur. Doğal değildir. Mutsuzluk dengelendiğinde ondan şefkat hakkında çok şey öğrenebiliriz. Dengesizleşirse ondan öğrenemeyiz. Onlardan öğrenerek dengeleyebiliriz.
İki şey özeldir tıbbi koçlukta; biz “neden” diye soruyoruz. İyi bir soru değil deriz buna normal koçlukta. Sen “şimdi neden hasta olduğunu düşünüyorsun?” hikâyesini dinleriz onun hikayesi, hayat hikayesi, inançlar ve değerler açısından çok zengindir. Eğer “neden” diye sormazsak bilemeyiz.
Anneliğe geçerken bir hastalık gelişirse “ben kimim?” ve “hikâyem” nedir? Burada iyileştirilmesi gereken kırık bir hikâye ve kırık bir kalp var.
Medikal hikâye, bilimsel, yasal ve tıbbidir ama bu kişisel hikâye değildir. Hasta bir kadın diyabetli yatakta yatıyor. Bunun medikal ismi şu kişi yatıyor şu odada vs.
Tıbbi Koçlukta ise adı Miriam olan bir kadın, dikiş diken bir hemşire, 3 çocuğu var ve bu diyabetin ona tanrıdan gelen bir ceza olduğuna inanıyordu. İşte bu çok daha derindir. Yaralanmış bir hikâye anlatan kişiye bunu onun tam bir hikâye anlatan kişiye dönüştürecek ona gücünü verecek bir şey.
Görünen hastalıklarda hikâyenin biricik yolu vardır. Hasta onun hikâyesini dinlerken güçlendirilir.
Güçlendirmek sürekli diyalogda olmaktır. Kullandığımız dil çok önemlidir.
Olumlu veya olumsuz duygular değil dengeli duygulardan bahsederiz. Sağlık, hastalığın yokluğu değil, bu zihnin bir halidir.
Sağlıklı olup zihinsel veya fiziksel belirtilerimiz olabilir.
Sağlık bir zihin halidir.
Sağlıklı bir zihin haline sahip olmak, bütün insan olmak, kırılmış bir insan değilsem o zaman doğru şekilde zihinsel olarak sağlıklıyımdır.
Sağlık ve şifa nedir? Healing yeniden bütün olmak demektir. Bir çevrimiçi kurs açıyoruz mayısta, ağustosta. İlgileniyorsanız bize yazın.
Shiri.ben.arzi
Koç medikal takımdan değildir. Batı tıbbının kanıt temelli bir perspektifi vardır. Sağlığı kolaylaştırır. Biz ona ait olamayız. Doktorla görüşmeyen müşteri ile doktora birlikte gitmeyiz ama doktorla daha iyi iletişim kurması, net olması için ona yardımcı olabiliriz. Direkt tıbbi takımla konuşmayız sadece doktor isterse telefonda konferans görüşmesi yapılabilir ve sadece müşteri bunu rica ederse olur bu.
Mesleki Ahlak Kanunları vardır.
Internship (stajyerlik) olması gerekiyor, 30 saat tıbbi koçluk yapmak gerekiyor. 10 supervision seansınızın olması gerekiyor. Bu koçlar için kursu bitirdiğinizde yapılmalı.
Yüz yüze kurslar var. Bizimle bağlantı kur. Ağustosta İstanbul’da olacağız. Bizimle Adler’de çalışıyor olacağız.
Kaç seans yapılıyor?
Ortalama 12-15 arasında seans olabilir müşteri ve konuya bağlı olabilir. Bacak kesilecekse veya organ transplantasyonu varsa buna zihinsel olarak hazırlanmak istiyorsa 3-6 seans. Hayat sonu koçluğu, kanser varsa, kısırlık konuları varsa çok daha fazlası olabilir. 12-15 seans için hazırlanın. Daha fazlası gerekiyorsa o zaman hastaya yen, paket için sonra bakarız deriz.
Kronik hastalıklarda birkaç ay gelip koçluk alıp sonra ara verip tekrar gelebilirler çünkü bu hastalıkla yaşarlar sürekli. Farklı dilemnaları, konular olabilir. O zaman onları teşhis ettikleri konu değişmiş olabilir. Kronik bir hastalıkla anne olmak benim için nedir, bu uzun sürebilir. Tıbbi koçluk uzun süreli bir ilişkidir.
2 çalışma örneği vereceğim:
A. 17 yaşında epilepsi için bana gelen müşteri. Ne isterdin diye soruyoruz? “Epilepsi olmak istemiyorum” dedi.
“Ama ben doktor ya da sihirbaz değilim, seni iyileştiremem. Ama bir şeyler yapabiliriz.”
“Ya epilepsin olmasaydı neler mümkün olurdu?”
“Ehliyet alabilirdim, epilepsim olmasa bu mümkün olurdu.” Güldü “Özgür olabilirim” dedi.
Enerjinin farkına bakar mısınız? “Ben özgürleşmek istiyorum” dedi.
Bununla koçluk yapılabilinir, bu çerçevelemedir tıbbi koçlukta.” Bir şeyi istemiyorum” değil, koçluk yapılabilinecek bir hedef var burada.
“Ne yaparsan % kaç ilerlemiş olabileceğini görebilirsin” diye sordum ve hedef seçtik. İlaçtan memnun değilmiş ve doktoru görmekten bıkmış.
“Senin bunları alman gereken ilaçların varken doktorunu görmeden edemezsin. Ama doktorla iyi iletişimle pazarlık edebilirsin.” Annesi ile görüşebilirdi. İlaçlardan yan etkilerinden memnun değildi. Doktor dozajı yeniden ayarladı. Yeni bir anlaşma yaptılar. Bir anlaşma oluşturuldu ve ilaçlarını zamanında almaya başladı.
“Ama her ilaç alışımda bu bana kendimin hasta olduğunu hatırlatıyor” dedi.
Her o ilacı aldığında Ferrari’sine bir benzin koyuyordu. Onun için özgürlük gün batımında Ferrari kullanmakmış. Ona hastalığını hatırlatan bir şey yerine Ferrari’sine ve özgürlüğüne kavuşmaya başladığını düşünmeye başladı.
“Neden 16 yaşında epileptik olduğunu düşünüyorsun? Neden 10 yaşında değil?” diye sordum. Bunun içinden geçmiş olduğu bir travma ile alakalı olduğunu gördü. Bu etkinlik ve ilacın zamanında alınması hep travmayı tetikleyen şeyle alakalı olduğunu öğrendi. Doktorla farklı bir iletişim kurmak onun krizlerini değiştirmekle ilgili bir fark yarattı. 8 ay sonra 12 sayarken, 1,5 yıl sonra sonunda 12 aydır hiç kriz olmamış ve arabasını kullanmak için doktorundan onay alabilmiş.
B. Başka bir konu kanseri olan bir kadın. 3 yıl yaşayacağını söyleyen bir doktordan sonra gelmiş.
“Sen neye inanıyorsun?” dedim.
“Ben de doktora inanıyorum” dedi.
“90 gün güzel bir zaman uzun bir zaman. Ne yapmak istersin?”
Sadece 3 ay yaşayacağım diye benimle çalışmazsın diye düşündüm” dedi. Mutlu oldu. 5-6 seans kemoterapi almak ile ilgili çalıştık. 2 yıl sonra tamamen temizdi ve yaşıyordu artık kanser değildi.
C. Menapozlu bir kişi ile çalıştım. Bir hedef oluyor sonra birden menopoz konusu geldi. 2. Bir hedef vs.
D. Uyum hayata bir bütün olarak bakmaktır. Sen bir kişi olarak kimsin, ona bakarız. Alman gereken bir organ bağışı mı var? Bir pasifist veya hayvan aktivistiysen bu kalbi alabilmek için bu hayvanın öldürülüp kalbinin sana takılması ile ilgili bir sorunun olacaktır.
E. Bir dindarsın ve dindar değerlerinle bu alakalı değilse buna uymaz. Sağlık ve hastalık ile ilgili olarak zamanında alman önemliyse…
Teşekkürler.
Commentaires